www.wiarabiblijna.fora.pl

Benjamin.Szot

Nie ulega wątpliwości, że największym wrogiem Imienia Bożego jest szatan. Kiedy Chrystus był kuszony na pustyni, szatan podczas rozmowy z nim ani razu nie wymienił Imienia Bożego, lecz użył anonimowego tytułu " Bóg " ( Mt.4 : 1-11 ).
Natomiast Jezus ( hebr. Jeszua ) trzykrotnie zacytował Pisma Hebrajskie, w których występuje Imię Boga - ( 5 Moj.8 : 3; 6 : 16; 6 : 13 ).

Szatan nie tylko usiłował usunąć w cień Imię Boże choć od początku było znane nawet pierwszym ludziom - ( 1 Moj. 4 : 1 - 4 ). Próbował je również zdyskredytować i zbezcześcić. Doszło już do tego na większą skalę za czasów Enosza. Jak podaje Raszi "zaczęto wtedy bezcześcić wzywanie Imienia Boga " ( 1 Moj. 4 : 26 ). Było to wynikiem wypaczeń do jakich doszło - jak podaje Mojżesz Majmonides w Miszne Tora ( Awodat Kochawim 1 : 1 - 2 ). Nie stało się to bez inspiracji ze strony szatana. Podobnie i dzisiaj wrogowie Imienia Bożego sami nawet o tym często nie wiedząc, są zakulisowo inspirowani przez tego głównego przeciwnika Bożego.

Po potopie z jego inspiracji zbuntowani przeciw Bogu i Jego zamierzeniu ludzie, chcąc uczynić sobie imię, by nie rozproszyć się po powierzchni ziemi zaczęli budować wieżę Babel, której szczyt miał sięgnąć niebios - ( 1 Moj. 11 : 4; 1 : 28 ). Bóg jednak pomieszał ich szyki. Ich nie interesowało Święte Imię Boże, lecz realizacja ich egoistycznego celu i ich własne imię. Celem niewidzialnego przeciwnika zaś było udaremnienie zamierzenia Bożego względem ludzkości. W pełni uwidoczniło się, gdy narodził się Mesjasz i gdy z poduszczenia szatana Herod chciał zgładzić nowo-narodzone dziecię - Mt.2 : 13. Bóg jednak przejrzał zamiary szatana.

Kiedy zdemonizowany faraon szydził z Jehowy ( 2 Moj 5 : 2 ), sam Bóg mu odpowiedział, że pozostawił go przy życiu tylko dlatego, by mu pokazać swoją siłę i by Imię Boże rozgłaszano po całej ziemi - 2 Moj.9 : 15 - 16; Rzym. 9 : 17. Plagi egipskie, które zesłał Bóg oraz przejście Izraelitów przez Morze Czerwone obiły się faktycznie szerokim echem wśród okolicznych narodów. Ale wiele tych narodów nie uznało Jehowy i okazało się Jego wrogami.

W otrzymanym na górze Synaj Dekalogu, Bóg ostrzegł Izraelitów przed używaniem Jego Imienia w sposób niegodny - 2 Moj.20 : 7. Wiadomo było o jakie Imię chodzi, gdyż sam Bóg ogłosił swoje Imię przed Mojżeszem ( 2 Moj.3 : 13 - 15; 33 : 19 ), który przekazywał wszystko Izraelowi. Ale nawet to nie powstrzymało niektórych przed bluźnieniem Imieniu Boga, więc Bóg wydał kolejny i wyraźny zakaz w 3 Moj.24 : 13 - 16. Kto tego nie uszanował miał być ukarany śmiercią. Izrael stał się ludem Jehowy - 5 Moj. 14 : 1 - 2 na mocy zawartego Przymierza, a Izraelici jako Jego synowie mieli uświęcać Jego Imię. Ale nie wszyscy dochowali wierności Bogu. Przeciwnik Boży okoliczne narody pozostające bez ochrony Najwyższego wpędził w bałwochwalstwo, spirytyzm, magię, demonizm i wręcz satanizm, usiłując poprzez nie oddziaływać na lud Boży. Stąd ścisły izolacjonizm konsekwentnie przestrzegany przez Izraelitów. Ci, którzy nie zachowali czujności - zapłacili za to własnym życiem. Odstępcy łączący świętość z demonizmem - mieli być obłożeni przekleństwem ( hebr. cherem ) - 5 Moj. 18 : 9 - 14. Nawet dużo późniejszy Talmud zakazywał posługiwaniem się Tetragramem w magii ( Sanhedrin 101a 10 : 1 ), a rabin Abba Szaul ( 130 - 160 ) zakazywał posługiwaniem się nim do egzorcyzmów, co jednak wyraźnie sugeruje, że takie przypadki miały niestety miejsce. Dlatego nie jest zaskoczeniem, że Tetragram spotykany jest również dzisiaj w Kabale, tarocie i w magii.
Ale koniec tych zniewag Boga - opisuje już Mojżesz, a potem księgi proroków i Apokalipsa - 5 Mojżesza 28 : 58 - 69; Izajasz 2 : 5 - 21; 13 : 6 - 13; 24 : 1 - 6; 43 : 27 -28; Jeremiasz 5 : 11; 9 : 12 - 15; 11 : 6 - 12; 25 : 30 - 33; Ezechiela 7 : 1 - 9; 23 : 36 - 39; 36 : 17 - 20, Apokalipsa 21 : 8.
W tamtym okresie wprawdzie pismo hebrajskie było pismem spółgłoskowym nie mniej Hebrajczycy posiadali system zwany אֵם קְרִיאָה - ( em qeria' - dosł. macierz odczytu ) łac. mater lectionis, [ l.mn matres lectionis ], który pozwalał na odczytanie tekstu spółgłoskowego zanim został wynaleziony system punktacji masoreckiej. W systemie tym litery א ( alef ), ה ( he ), ו ( waw ) oraz י ( yod ) pełniły również rolę zapisu samogłoskowego. Manuskrypty z Qumran potwierdzają, że yod było odczytywane jako samogłoska i ( lub e ), waw - jako samogłoska o ( lub u ), he - jako samogłoska a - na końcu słowa oraz alef - przeważnie jako samogłoska a. Dzięki temu można było odczytać Tetragram jako J-eH-U-A ( Jehouah ) [ostatnie he - było zanikające ] co stanowiło odpowiednik późniejszego masoreckiego zapisu JeHoWaH.

Izrael za swoje występki otrzymał potężne skarcenie od Boga, ale nadal pozostał Jego ludem. Izraelici jako świadkowie Jehowy byli tymi, którzy zostali wybrani do zwiastowania Jego chwały - Izajasz 43 : 10, 21. Ale w końcu niewielu z Izraela pozostało wiernymi Bogu. Jako nieczyści nie byli w stanie nawet wymawiać Świętego Imienia Bożego co przepowiedział prorok Amos 6 : 8 - 10. Bóg jednak postanowił działać nie ze ze względu na dom izraelski, lecz ze względu na swoje Święte Imię - " Wtedy żal mi było mojego świętego imienia, które znieważył dom izraelski wśród ludów, do których przybył. Dlatego tak powiedz domowi izraelskiemu: Tak mówi Wszechmocny JEHOWAH : Ja działam nie ze względu na was, domu izraelski, lecz ze względu na moje Święte Imię, które znieważyliście wśród ludów, do których przybyliście. Dlatego uświęcę wielkie moje Imię, znieważone wśród narodów, bo znieważyliście je wśród nich; i poznają ludy, że Ja jestem JEHOWAH - mówi Wszechmocny JEHOWAH - gdy na ich oczach okażę się święty wśród was. " - Ezechiela 36 : 21 - 23.

Do Izraela w końcu został posłany Mesjasz jako ostatnie upomnienie od Boga - list do Hebrajczyków 1 : 1 - 2. Choć Żydzi ( hebr. Jehudim ) zgodnie z nazwą, którą z dumą nosili, uważali się za chwalców Jehowy - nie przyjęli Mesjasza i nie chcieli go słuchać. Dlatego Jezus ( hebr. Jeszua ) otwarcie ich zdemaskował stwierdzając, że ich ojcem jest diabeł - Ewangelia Jana 8 : 41 - 44.
Imię Boże było na ustach Mesjasza i apostołów, bo byli godni tym Imieniem się posługiwać. Jezus ( hebr. Jeszua ) we wzorcowej modlitwie " Ojcze nasz " na pierwszym miejscu wymienił uświęcenie Imienia Bożego ( Mt. 6 : 9 ) co wskazuje na fakt, że była to dla niego najważniejsza sprawa i taka też być powinna dla jego naśladowców. Samo imię Jezus w pełnym zapisie po hebrajsku Jehoszua - nawiązywało podobnie jak inne imiona teoforyczne nadawane w Izraelu - do Jehowy i znaczyło dosłownie - " Jehowa-wybawieniem " , natomiast oznaczało, że Jehowa poprzez Mesjasza zbawia swój lud. Imiona apostołów np. Mateusz - po hebrajsku MattitJah - " dar Jah " ( skrócona forma imienia JEHOWAH ), oraz np. Jan - po hebrajsku Jehohannan - " Jehova - łaskawy " - również wskazywały kto jest ich Bogiem. Byłoby zresztą nie do pomyślenia, gdyby Chrystus cytując Pisma Hebrajskie w których widniał Tetragram, omijał wymowę Imienia Bożego lub przesądnie nie wymawiał Imienia, gdyż byłby nie w zgodzie sam ze sobą - ( por. Łuk. 4 : 16 - 18; Izajasz 61 : 1 ). Nie kto inny tylko właśnie Jezus ( hebr. Jeszua ) powiedział, że " łatwiej jest niebu i ziemi przeminąć, niż przepaść jednej kresce z Prawa. " - Łuk. 16 : 17, a Święte Imię Boże to przecież coś więcej niż jedna kreska. Już sama liczba ok. 7000 razy wymienionego Imienia Bożego w Piśmie Świętym mówi sama za siebie.
Apostoł Paweł opisując później w liście do Hebrajczyków jak Pisma Hebrajskie wypełniły się na Jezusie powołuje się na Psalm 22 : 23 z którego wynika, że Chrystus rozgłaszał Imię Boże. On sam zresztą o tym wyraźnie powiedział - Jana 17 : 6, 26.
Dzięki temu był prawdziwym chwalcą Jehowy i Jego prawdziwym świadkiem - Ap. 3 : 14 podobnie jak apostołowie, którzy wiernie głosili Słowo Boże niczego z niego nie ujmując i niczego do niego nie dodając - Ap. 22 : 18 -19; 1 Kor. 15 : 15.
Apostołowie świadomi byli konieczności szukania Jehowy przez pozostałe narody i wzywania Jego Imienia - czemu dali wyraz podczas soboru w Jerozolimie i co zostało zapisane przez Łukasza w Dziejach Apostolskich 15 : 17, a było odwołaniem się do proroctwa Amosa 9 : 12.
Byli też świadomi, że po ich odejściu szatan doprowadzi do poważnego odstępstwa. - Dz.Ap. 20 : 29 - 30; 1 Tym.4 : 1 - 3; 2 Tym.4 : 3 - 4; 2 Tes.2 : 3 - 4; 1 Piotra 5 : 8; 2 Piotra 2 ; 1 - 3; 1 Jana 2 : 18 - 19; 4 : 1; 2 Jana 1 : 7. Ci odstępcy mieli się z czasem ogromnie rozplenić - Mt. 13 : 25 - 29; 2 Tym. 2 : 16 - 17; 2 Jana 1 : 7. Celem przeciwnika było bowiem zniszczenie prawdziwych chrześcijan, by zatrzeć Imię Boże u ludzi. W podobny sposób działał przez fałszywych proroków wśród Izraelitów za czasów proroka Jeremiasza, o których Bóg powiedział w 23: 27 - " rozważają jakby zatrzeć w pamięci ludu mojego Imię Moje snami swojemi, które opowiadają sobie wzajemnie - tak jak zapomnieli ojcowie ich - Imię Moje dla Baala. " ( przekł.Cylkowa )
Metody szatana nie uległy zmianie. Uwidoczniły się w pełni po odejściu apostołów, gdy do zboru chrześcijańskiego wtargnęły wilki drapieżne i gdy spośród pełniących poważne funkcje powstali mężowie mówiące rzeczy przewrotne, aby uczniów pociągnąć za sobą - Dz.Ap.20 : 29 - 30. Mieli oni odstąpić od wiary i przystać do duchów zwodniczych, słuchając nauk szatańskich - 1 Tym. 4 : 1. Apostoł Paweł był tego świadom ostrzegając przed takimi ludźmi sprowadzającymi na manowce filozofią i czczym urojeniem opartym na podaniach ludzkich i na żywiołach świata , a nie na Chrystusie - Kol. 2 : 8.

W II wieku n.e. zachodziła pilna potrzeba obrony nauki chrześcijańskiej przed nieustającymi atakami ze strony pogan. Aby dać odpór tej fali zupełnie bezsensownych oskarżeń chrześcijanie pisali apologie, w których, aby zbić argumenty przeciwników zaczęto korzystać nie tylko z Biblii. I to właśnie było pułapką przed którą przestrzegał apostoł Paweł. Wśród tych obrońców pojawili się zarozumialcy, którzy nie wahali się sięgać do pogańskiej filozofii greckiej. Coraz bardziej się w nią wgłębiając zarazili się pogańskim sposobem myślenia, a pojęcia pogańskiej filozofii greckiej zaczęli stosować do objaśnienia Pisma Świętego zwłaszcza t.zw. Nowego Testamentu dla nie-Żydów. Poważną rolę odegrała tu filozofia Platona zwłaszcza ze względu na podobieństwo terminów i pojęć greckich do terminów Nowego Testamentu czym się błędnie sugerowano. To zadecydowało z czasem, że wszelkie sugestie Platona zaczęły wywierać wpływ na tych, którzy zajmowali się tymi zagadnieniami, a to z kolei powodowało, że ludzie coraz bardziej ulegający tym trendom odchodzili od ścieżki, którą wskazał Chrystus. Nic więc dziwnego, że za Platonem przyjęto pogląd o bezimiennym Bogu - ( Platon : Parmenides 142 a ).
Do tego doszła obawa przed stałym utożsamianiem przez władze rzymskie chrześcijan z resztą Żydów przeciwnych nauce Jezusa ( hebr. Jeszuy ). Władze rzymskie odnosiły się niechętnie do wszystkiego co żydowskie, a po powstaniach żydowskich w 66 - 73 r. n.e. oraz 132 - 135 r. n.e. - wręcz wrogo. Wyrazem nienawiści do tego co żydowskie czemu niestety ulegli obradujący na soborze w Nicei w 325 r. biskupi - było przemówienie cezara Konstantyna, w którym stwierdził m.in. " nie miejmy nadal nic wspólnego ze znienawidzonym narodem żydowskim. " Słowa te stanowiły nić przewodnią późniejszego chrześcijaństwa, które zerwało więź z hebrajskim pniem macierzystym. - prof. H. Graetz. Historia Żydów, vol. IV, str. 149 -150.

Ponadto chrześcijanie mający pogańskie pochodzenie bardzo często po prostu nie znali języka hebrajskiego, a z t.zw. Starego Testamentu korzystali wyłącznie z tych edycji Septuaginty ( LXX ) w języku greckim, w których nie było już Imienia Bożego. Nie wiadomo kto i dlaczego usunął Święte Imię Boże z greckich kopii t.zw. Starego Testamentu, choć w pierwotnych wersjach pomimo tekstu greckiego Tetragram był zapisany hebrajskim pismem kwadratowym - jak to widać w odkrytym papirusie Fouad 266.
Natomiast nieco światła rzuca na tą sprawę sama Septuaginta 3 Moj. 24 : 16 a dokładniej późniejsze jej wersje, w której zapisano niezgodnie z tekstem hebrajskim, że " jeśli ktoś wymawia imię Pana śmiercią umrze." ( LXX ). W tekście hebrajskim nie ma słowa " wymawia " lecz " bluźni " a ponadto zamiast tytułu " Pan " występuje Tetragram będący zapisem Imienia Bożego. Najwidoczniej więc komuś już przeszkadzało samo wymawianie Imienia Bożego. Faktem jest, że Sanhedryn podczas procesu Chrystusa nie używał Imienia Bożego - ( Mt. 26 : 63; Mr. 14 : 61 ). Wyrazem tych tendencji wśród Żydów stało się później rozporządzenie zapisane w Talmudzie babilońskim, Szabbat 116 a ( między 90 a 130 r. n.e. ) o niszczeniu Pism Chrześcijańskich zawierających Tetragram.
Pierwsza część Talmudu Babilońskiego nosząca tytuł „Szabat”, zawiera długi wykaz praw, regulujących zachowanie się w dniu szabatu. W wspomnianym fragmencie omówiono kwestię, czy w szabat należy ratować od ognia manuskrypty biblijne, a w następnym urywku napisano: „W księdze napisano: Nie wolno ratować od ognia pustych miejsc (gil-jo-nim') oraz ksiąg minim ( sekciarzy ). Rabin Jose powiedział: W każdy inny dzień tygodnia trzeba wyciąć zawarte w nich Imiona Boże, ukryć je, a resztę spalić. Rabin Tarfon oznajmił: Obym pogrzebał swego syna, jeślibym ich nie spalił z ich Imionami Bożymi, gdyby trafiły w moje ręce.”
Lawerence H.Schiffman w książce Who Was a Jew ? omawiany fragment Talmudu przetłumaczył następująco : „Nie ratuje się (w szabat) od ognia ewangelii oraz ksiąg minim (‘heretyków’). Przeciwnie, pali się je na miejscu, razem z ich tetragramami. Rabin Jose ha-Gelili powiada: W tygodniu należy wyciąć z nich tetragramy i je schować, a pozostałość spalić. Rabin Tarfon oświadczył: Obym pogrzebał swych synów! Jeślibym dostał (te księgi) w swoje ręce, spaliłbym je wraz z ich tetragramami ”. Dr Schiffman dowodzi, że wspomniani tutaj mi-nim' to chrześcijanie pochodzenia żydowskiego.
Jewish Encyclopedia ( 1906 ) podaje również : "Rabbi Tarfon był bardzo przykry dla Żydów, którzy nawrócili się na nową wiarę, i przysiągł, że będzie palić wszystkie książki o nich, które wpadłyby w jego ręce ( Szabbat 116 a ), jego uczucie było tak intensywne, że nie miał skrupułów przed zniszczeniem Ewangelii, chociaż Imię Boże często występowało w nich. "
Nie wynika z tego jednak, że Żydzi wymazywali Tetragram, lecz jak pokazują źródła przestali wymawiać Imię Boże i byli przeciwni, aby Tetragram używano niegodnie, a chrześcijan uważano przecież za niegodnych, za sektę ( Dz. Ap. 24 : 14 ) i odstępców.
Nie była to jednak przesadna obawa przed niegodnym wymawianiem Imienia, lecz fakt, że sami stali się niegodni to Święte Imię wymawiać. Wszyscy bowiem Izraelici dobrze wiedzieli, że z Imieniem Bożym wiąże się Świętość nad świętościami - 3 Moj. 11 : 44; 19 : 2; 1 Piotra 1 : 15 - 17. Święte Imię Boże było natomiast wymawiane przez Chrystusa i jego uczniów zwłaszcza, gdy cytowali natchnione przez Boga Pisma Hebrajskie np.: Dz.Ap. 7 : 31-33,49 ( por. 2 Moj. 3 : 6 ; Iz.66 : 1); Dz.Ap.15 : 17 ( por. Am. 9 : 11 - 12 ); Rzym. 4 : 8 ( por. Ps. 32 : 2 ); Rzym. 9 : 29 ( por. Iz. 1 : 9 ); Rzym.15 : 11 ( por. Ps.117 : 1 ); Hebr. 7 : 21 ( por. Ps.110 : 4 ); Hebr. 8 : 8 - 11 ( por. Jer.31 : 31 - 34 ); 1 Piotr 1 : 16 ( por. 3 Moj. 11 : 44 ).
Widniało też w formie skróconej jako Yah w aklamacji sławiącej Boga jako Hallelu Yah w Apokalipsie spisanej przez Jana Apostoła. Znamienne jest, że nawet w tekście greckim występuje ta forma ( Ap. 19 : 3, 4, 6 ), a nie forma zastępcza Hallelu Adonaj.

W przeciwieństwie do nich ich wrogowie z narodu żydowskiego zaprzestali wymawiać Imię Boże, choć pojawiało się ono w kopiach greckich t.zw. Starego Testamentu między 50 r. pne. a 250 r. n.e. zapisane paleo-hebrajskimi literami w tłumaczeniach Akwili i Symmacha i prawdopodobnie też Teodocjona. Opierając się na zachowanych fragmentach odpisów Heksapli Orygenesa prof. W.G.Waddell stwierdził, że w Heksapli Orygenesa w greckich przekładach Akwili, Symmacha, a także w Septuagincie LXX Tetragram JHWH zapisany został literami greckimi ΠΙΠΙ a w drugiej kolumnie Heksapli Tetragram zapisano literami hebrajskimi - ( The Journal of Theological Studies, Oxford 1944, vol.XLV, str.158 - 159 ). Niektórzy jednak są zdania, że oryginalny tekst Heksapli zawierał hebrajski Tetragram we wszystkich kolumnach. Według bowiem Orygenesa " w najdokładniejszych manuskryptach Imię pisane jest literami hebrajskimi, choć nie dzisiejszymi, tylko najdawniejszymi. " Potwierdził to również Hieronim pod koniec IV wieku we wstępie do ksiąg Samuela i Królów : " Po dziś dzień znajdujemy w niektórych voluminach greckich Imię Boże - Tetragram - napisane archaicznymi literami ." W jednym z listów w Rzymie w 384 r. wspomniał, że Tetragram utworzony z czterech liter Jod, He, Waw, He - który uważano za niewymawialny niedouczeni ludzie odczytywali po grecku z powodu podobieństwa liter ( F. Dunand. Papyrus Grecs Bibliques, Kair 1966, str.47, przyp.4 ). Zamiast odczytania hebrajskiego Tetragramu zapisanego czterema spółgłoskami יהוה w kierunku przyjętym przez piśmiennictwo hebrajskie czyli od strony prawej do lewej, próbowali odczytywać zniekształcony zapis grecki tylko z wyglądu przypominający trochę Tetragram, a będący zapisem zupełnie innych liter ΠΙΠΙ i to w odwrotnym kierunku czyli od strony lewej do prawej. W rezultacie ówcześni kopiści greccy, którzy nie znali hebrajskiego zaczęli zastępować Tetragram tytułem Kυριος t.zn Pan, a potem dążąc do coraz większego uproszczenia utworzyli skróty imion świętych t.zw.nomina sacra. I tak słowo Bóg - θεος zapisywano ΘΣ; Pan - Kυριος zapisywano ΚΣ; Chrystus - Χριστος zapisywano - ΧΣ; Jezus - Ιησους zapisywano ΙΗΣ. We wszystkich skrótach nad dwoma lub trzema literami widniała pozioma kreska [ niestety nie można jej tu było umieścić, gdyż program nie przewidział takiej ewentualności ]. Zwykle zapisywano pierwszą i ostatnią literę wyrazu. Gdy występował Tetragram razem z tytułem Kυριου zapisywano to skrótem KU z poziomą kreską nad K oraz drugą poziomą kreską nad U.
Wyrażenie Kυριος YHWH ὁ θεὸς - zapisywano KS o TS ( z poziomą kreską nad KS oraz z poziomą kreską nad TS ). Te uproszczenia na niewiele się zdały, gdyż z czasem przestano i to rozumieć. Dochodziło do takich paradoksów, że słowo Σαβαὼθ ( dosł. Zastępów ) z Kύριος Σαβαὼθ występującego w Rzym. 9 : 29 oraz Jak.5 : 4 brano za Imię Boga, podczas gdy cały czas w tekście hebrajskim występowało określenie JEHOWAH Zastępów. Powiększający się coraz bardziej zamęt w II i III wieku n.e. , którego niewątpliwie głównym inspiratorem był szatan, poprzez nieodróżnianie Pana czyli Chrystusa od Pana czyli Boga doprowadził w rezultacie do wylęgnięcia się fałszywej doktryny najpierw binitarnej, a potem trynitarnej.

Łacińscy kopiści będący na usługach Watykanu stworzyli w ten sposób Dominus Deus - bezimiennego Pana Boga w Trójcy jedynego, który nic nie ma wspólnego z Bogiem Biblii. I chociaż Hieronim tłumacz Wulgaty sygnalizował całkowite zanikanie Bożego Imienia, to niewiele się tym przejmowano, gdyż Hieronim popadł w konflikt z klerem rzymskim i jego tłumaczenie Biblii poddano wielu przeróbkom zanim oficjalnie przyjęto je jako tekst obowiązujący w kościele rzymsko-katolickim.

Tymczasem w środowisku żydowskim zanikała zdolność poprawnego odczytywania pisma spółgłoskowego, bo system mater lectionis okazał się nie wystarczający i nie zadowalający, tym bardziej, że po zniszczeniu świątyni Żydzi ulegli rozproszeniu i zaczęli przejmować zwyczaje i wymowę obcych sobie narodów. W trosce o zachowanie właściwej fonetyki i właściwe odczytanie świętych tekstów hebrajskich wynaleziono system punktacji samogłoskowej. Przyjął się system tyberiadzki, który jest używany do dziś. Choć masoreci zaznaczyli punktację samogłoskową i akcenty, starali się nie ingerować w tekst. Wszelkie komentarze do pracy wcześniejszych kopistów - soferim ( dosł. pisarzy ) umieszczali na marginesie. Liczyli też wszystkie litery Tory, aby ich liczba się zgadzała w kolejnych kopiach.
Pochodzący z Tyberiady najsławniejszy i ostatni z pięciu masoretów Aaron ben Mosze ben Aszer (ze znanego rodu ben Aszer ) - zaopatrzył w znaki samogłoskowe ( niqqud ), akcenty ( te'amim ) oraz masorę ( uwagi krytyczne ) tekst hebrajski Pisma Świętego dostarczony przez Szlomo ben Buya, co zrobił według dokładnych reguł masoreckich, przez co tekst ten stał się powszechnie przyjętym w środowisku żydowskim. Pochodzący z 930 r. rękopis masorecki znany jako Kodeks z Aleppo stał się jednym z najważniejszych, a z powodu jego ogromnego znaczenia w języku hebrajskim został określony jako כֶּתֶר ( Keter ), czyli „Korona” . Istnieje w nim zapisane Imienia Boże w formie JEHOWAH np. w księdze Izajasza 42 : 5 i np. w księdze Ezechiela 3 : 12.
Wcześniejszym jeszcze manuskryptem jest Kodeks Orientalny - Or.4445 datowany przez Ginsburga na okres 820 - 850 r. n.e. zawierający Imię Boże np. w 2 Moj. 16 : 7; 40 : 29.
Innym ważnym i kompletnym tekstem masoreckim z rodziny tyberiadzkiej znanym jako Kodeks Leningradzki ( obecnie Petersburski - B 19 A ) z 1008 r. napisany przez Samuela ben Jakuba - wnuka Aarona ben Mosze ben Aszera również zawiera Imię Boże zapisane jako JEHOWAH - np. 2 Moj. 3 : 2 ; Księga Izajasza 42 : 5.
Ponieważ Talmud zakazywał wymawiania Imienia Bożego masoreci, gdy czytali Tetragram zastępowali go tytułem Adonaj ( Pan ). Aby unikać powtarzania Adonaj Adonaj, jeśli ów tytuł widniał przed Tetragramem - אֲדֹנָ֤י יְהֹוִה֙ ( Adonaj Jehowih np. 1 Król.2 : 26 ) odczytywano jako Adonaj Elohim ( Pan Bóg ). Nie oznacza to jednak, że samogłoski z wyrazu Adonaj były kluczem do Tetragramu, gdyż zamiast samogłoski „a” zwanej hataf patah jako pierwszej w tytule Adonaj, widnieje w Tetragramie z zapisem masoreckim JEHOWAH - samogłoska krótka „ e” zwana szwa proste. Istnieje więc zasadnicza różnica w zapisie tych słów. A więc zapis masorecki Imienia nie zawiera samogłosek z wyrazu Adonaj.
Z drugiej strony w wielu zapisach Imienia w formie יְהוָה Jehwah brakuje samogłoski „o” zwanej cholem co sygnalizowało odczytującemu tekst, by nie wymawiać Świętego Imienia, gdyż forma była wyraźnie niekompletna. Samogłoska " o " zwana cholem występuje niemniej w 50 przypadkach masoreckiego zapisu Imienia Bożego oraz w imionach hebrajskich zazwyczaj złożonych z cząstki Imienia Bożego Jeho- i drugiego słowa dotyczącego szczególnych okoliczności związanych z nadaniem komuś imienia.
Niewiele też przemawia za tym, aby w zapis spółgłoskowy t.zw. ketib Tetragramu wprowadzano jako regułę samogłoski t.zw. qere czyli odczytane - z wyrazu אֱלֹהִ֔ים - Elohim ( Bóg ) jak wydaje się sugerować forma אֲדֹנָ֣י יֱהֹוִה - Adonaj Jehowih w Sędz. 16 : 28. Nie mniej świadczy to, że usiłowano różnie wyprowadzać z ketib danego wyrazu qere przy czym wyraźnie pierwsza sylaba Imienia Bożego zawierała samogłoskę "e" choć inaczej zapisaną jako t.zw. hatef-segol.

Niektórzy błędnie sądzą, że uczeni żydowscy wymyślili sobie system znaków i dodali je do tekstu biblijnego. Taki pogląd sugeruje, że różne nazwy hebrajskie w tym Imię Boże wymawiano przed tą zmianą inaczej. Jest to jednak pogląd całkowicie fałszywy. Wymyślony system znaków nie świadczy, że uczeni ci zmienili wymowę hebrajską, bo byłoby rzeczą nieprawdopodobną, aby całemu pokoleniu Żydów, a nawet pokoleniom wmówić inną wymowę niż tą która znali przekazaną przez swoich rodziców i ich rodziców.

Drugi fałszywy pogląd wywodzi się z chęci wmówienia niedouczonym ludziom nieuzasadnionej tezy jakoby samogłoski z wyrazu Adonaj były kluczem do Tetragramu. W związku z tym sugeruje się, że samogłoska krótka t.zw. szwa złożone czyli w tym wypadku - ֲ hatef patah z wyrazu Adonaj była pisana tylko pod spółgłoskami gardłowymi א - Alef, ה - He, ח - Het, צ - Ajin, a ponieważ Imię Boże zaczyna się od yod, przy czym szwa złożone nie wolno było pisać pod spółgłoską niegardłową czyli w tym wypadku - yod, więc niby dlatego postanowiono użyć w zapisie szwa proste " : " [ w postaci dwukropka zapisywanego pod yod ], które z kolei odczytywano niewłaściwie jako " e " choć w gruncie rzeczy pod yod powinna być wymawiana samogłoska krótka " a " jak w wyrazie Adonaj. W taki to sposób sposób miała rzekomo powstać forma imienia Jehowa.
Ale gdyby tak było, to Tetragram konsekwentnie powinien być odczytany jako JaHoWaH jeśli uwzględni się punktację masorecką wyrazu Adonaj. Tymczasem np. w wersetach 1 Moj. 9 : 26; 2 Moj. 3 : 2; Ps.47 : 6; Jer.4 : 3, 8; Nah. 1 : 3 mamy zapis JEHOWAH w każdym tekście masoreckim. Forma Jahowah nie była znana Żydom. Ponadto daleko prościej byłoby napisać pod yod - samogłoskę hatef - patah czyli " a " niż zapisywać rzekomo błędną formę - Jehowa, co utrwalałoby niewłaściwą wymowę w pamięci ludu. Nie ma powodu, aby uczeni żydowscy w zapisie samogłosek stosowali błędny zapis Świętego Imienia Bożego i nigdzie nie ma uzasadnienia poglądu, że samogłoski z wyrazu Adonaj były szyfrem do wymowy Tetragramu.

Trzeci fałszywy pogląd dotyczy przyimków, a dokładniej partykuł enklitycznych בְ ( be) , כְ ( ke ), לְ ( le ), które uległyby zdaniem twórców tej teorii zmianie w wymowie na בִ ( bi ), כִ ( ki ), לִ ( li ) - gdyby stały przy formie Jehowah, a tymczasem są zmienione na בַ ( ba ), כַ ( ka ), לַ ( la ). Miałoby to wskazywać , że zmiana nastąpiła pod wpływem samogłoski krótkiej hatef-patah czyli " a " stojącego zakulisowo w kluczu do tetragramu czyli w słowie Adonaj. Ale jak wspomniano wyżej nie ma żadnego dowodu na to, że samogłoski z wyrazu Adonaj są kluczem do Tetragramu. Są bowiem też inne formy zapisu pomimo formy לַיהֹוָה ( laJhowah ), בַיהוָֹה ( baJhowah ) czy כַיהוָֹה ( kaJhowah ).
Nie zawsze też partykuły enklityczne zachowują się w ten sam sposób. Np. לְ ( le ) + יְהוּדָה dało לִהוּדָה lihuda' a nie lahuda'. W poezji מוֹ w połączeniu z בְ ( be) , כְ ( ke ), lub לְ ( le ) dało בְמוֹ ( bemo ), כְמוֹ ( kemo ) lub לְמוֹ ( lemo ). Zazwyczaj bowiem, gdy dane słowo zaczyna się od sylaby יְ ( je ) [ czyli yod oraz szwa pod yod ] to w przypadku dołączenia partykuły enklitycznej traci szwa i stąd np. kiedy בְ ( be ) jest dołączone do יְרוּשָׁלַיִם ( Jeruszalajim ) otrzymujemy בִרוּשָׁלַיִם ( biruszalajim ). Albo np. gdy לְ ( le ) dołączymy do wyrazu בְרִת ( berit ) to otrzymamy לִבְרִת ( liberit ). Te same zmiany dotyczą כְ ( ke ). Gdy dołączymy tą partykułę do słowa oznaczającego Jeruzalem - otrzymamy כִּיווּשָׁלִִָםִ ( kiruszalaim ).
To samo dotyczy hebrajskich imion teoforycznych, które zawierają w pierwszej swej części skrót Imienia Bożego Jeho- np. Jehonadab, Jehoahaz, Jehoszua. Dodając partykuły enklityczne בְ ( be) , כְ ( ke ), לְ ( le ) otrzymujemy łącznie z danym imieniem בִ ( bi ), כִ ( ki ), לִ ( li ), a nie בַ ( ba ), כַ ( ka ), לַ ( la ) stąd np. לִיהוֹאָחָז ( lihoahaz a nie lahoahaz ) itd. Wszystko to świadczy o bogactwie form gramatyki hebrajskiej.

Różne formy deklinacyjne nie przesądzają faktu, że forma JEHOWAH była powszechnie znana w środowisku żydowskim, choć ze względu na zakaz istniejący w Talmudzie uważano ją za niewymawialną. Zamiast Imienia w pełnym brzmieniu zaczęto posługiwać się substytutem ha-Szem ( Imię ) oraz Szem ha-meforasz ( Imię wyjaśnione - por. Ezdr. 4 : 18, Neh. 8 : 8 ) - co tłumaczono też jako " Imię czytane według swoich liter ". Na odczytywanie Imienia według swoich liter zwrócił szczególnie uwagę Juda Halevi ( 1075 - 1141 ), który w swoim słynnym dziele pt. Kuzari IV : 3 ( ok. 1140 r. ) napisał, że litery Tetragramu mają nadzwyczajne własności bycia matres lectionis tak że samogłoski wiążą się z innymi spółgłoskami, tak bardzo jak duch wiąże się z ciałem i sprawia że ono żyje. Wyjaśnił też on, że jod służy jak samogłoska ' i ' , waw służy jako samogłoska ' o ' , zaś he oraz alef służy jako samogłoska ' a ' .
Ale niestety zwyczaj zastępowania Imienia Bożego słowem ha-Szem utrwalił się od czasów talmudysty Mojżesza Mojmonidesa ( 1135 - 1204 ) i taka sytuacja w tradycyjnym środowisku żydowskim istnieje po dziś dzień.
Próba odwoływania się Majmonidesa do filozofii greckiej Arystotelesa i wyjaśnienia ehye' aszer ehye' z 2 Moj. 3 : 14, w którym Bóg wyraził swoje doskonałe istnienie, stanowiły inspirację i drogowskaz dla scholastycznych teologów kościoła rzymskiego w tym zwłaszcza Tomasza z Akwinu ( 1225 - 1274 ). Dla niego to stało się istotne, a nie Tetragram, o którym Mojmonides pisał w More Newuchim, że choć reprezentuje właściwe imię Boga - jest bez jakiejkolwiek lingwistycznej etymologii. Doktryna Tomasza z Akwinu stała się natomiast obowiązującą wykładnią Pisma Świętego i podstawą wszelkich innych nauk w katolickiej Europie. Większość ludzi wierzących słuchała małych fragmentów Biblii w przekładzie łacińskim, w którym nie było Imienia Bożego.

W 1264 r. biskup katolickiej Barcelony Raymund de Peńaforte, spowiednik papieża Grzegorza IX, dominikanin, który ustanowił inkwizycję w Katalonii w celu przekonwertowania Żydów i muzułmanów na katolicyzm otrzymał wraz z trzema innymi dominikanami : Arnoldem z Sagarra, Petrusem Janua oraz Raymondem ( Ramonem ) Martini ( 1220 - 1284 ) polecenie zbadania hebrajskich ksiąg, które Żydzi na rozkaz króla mieli im przedstawić, aby zniszczyć to co obrażało religię chrześcijańską. Działo się to w okresie słynnego procesu o Talmud ( 1242 r. ). W tej scenerii powstał traktat Martiniego Pugio fidei ( Sztylet wiary ) opublikowany w 1278 r. w którym użył on wymowy Imienia Bożego - Yohoua, a więc transkrybowanej formy Yehouah w łacinie. Cytował on objaśnienia do Talmudu napisane przez Majmonidesa ( Mosze ben Majmona ) z More Newuchmim zwłaszcza rozdziały 60 - 64 cześci 1 dotyczące Imienia Bożego. Tetragram - jego zdaniem - jedyne Imię Boga według Zachariasza 14 : 9 zostało zapisane hebrajskim :Yod He Vau He i oznaczone jako Szem ha-meforasz - czyli Imię wyraźnie odczytane lub Imię czytane według swoich liter. Jednakże rabin Abba Saul z II w. n.e. zakazał wymowy tego Imienia według swoich liter. To zaś doprowadziło Raymunda Martiniego do wniosku, że Imię Y H U A wymawiano Yhoua czy Yohoua.
Uczeń Martiniego - Arnaldus de Villeneueve ( 1235 - 1313 ) templariusz, w swej pracy Allocutio super Tetragramaton opublikowanej w 1292 r. choć bardziej interesował się pronuncjacją Imienia ze względu na Kabałę, nie mniej napisał we wstępie tak jak to uczynił Raymund Martini, że Tetragram powinien być używany. I choć wiele rzeczy pomieszał w swej książce to słusznie zacytował księgę Izajasza 52 : 6 oraz 29 : 11.
Nie wolno jednak przeoczyć, że dzieje się to wszystko w warunkach, gdy dominikanie i franciszkanie widząc niebezpieczeństwo i zagrożenie dla doktryny katolickiej ze strony Żydów i ich piśmiennictwa, postanawiają zdusić je w zarodku.
Jest to okres niesłabnącego zainteresowania Kabałą i jej mistyczno-alegoryczną metodą, co sprawia, że wzrasta zainteresowanie językiem hebrajskim i Biblią w języku hebrajskim. Wyrazem tego są też dzieła z zakresu gramatyki hebrajskiej powstałe w środowisku żydowskim np. Dawida Kimhi - znanego gramatyka i komentatora biblijnego.

Środowisko katolickie reprezentowane przez dominikanów i franciszkanów najwyraźniej liczyło na nawrócenie Żydów, ale na przeszkodzie stało wiele dogmatów kościoła rzymskiego sprzecznych z Biblią m.in. dogmat trynitarny - nie do pogodzenia z nauką hebrajską. W starciu i polemice z uczonymi żydowskimi dominikanie nie mieli żadnych szans - czego dowodem było głośne zwycięstwo Nahmanidesa ( Mosze ben Nahmana - ok.1194 - 1270 ), choć nie było to proste, gdyż w tamtych czasach nikt nie mógł powiedzieć swobodnie czegokolwiek przeciw doktrynie kościoła.
W jakiś czas potem Porchetus de Salvacitis ( zm. 1315 ) mnich z zakonu kartuzów w swej książce zatytułowanej z 1303 r. Victoria Porcheti adversus impios Hebraeos ( Zwycięstwo Porcheta nad bezbożnymi Hebrajczykami ) użył wymowy Yohouah i powołując się na ben Majmona ( Majmonidesa ) powtórzył, że Tetragram był zapisywany Yod He Uau He. Cytując wersety z księgi Jeremiasza 23 : 5,6; 33 : 15 - 16 zwrócił uwagę, że Mesjasz ma Boże Imię w swoim imieniu oraz że to Imię wiąże się z błogosławieństwem, i nigdy nie zaginie.
Wszystko to jednak działo się pod czujnym okiem hierarchów kościoła rzymskiego, którzy uniemożliwiali poznanie prawdy biblijnej prostym ludziom, kierując się nakazem papieskim Innocentego III ( 1199 r. ) zakazującym tłumaczenia Biblii na język ludu. Wszystkie egzemplarze Biblii nie posiadające zgody władz kościelnych na oddanie edycji do publicznego użytku - miały być niszczone i spalone. Chęć zbliżenia się do narodu żydowskiego była też nieszczera jak to widać w dziele franciszkańskiego mnicha De arcanis catholicae veritatis ( O tajemnicach prawdy katolickiej ) z 1518 r. choć użyto w nim Tetragramu odczytanego przy uwzględnieniu masoreckich zasad jako - Jehouah. Autor dzieła Pietro Galatino był spowiednikiem papieża Leona X tego samego, któremu przypisuje się głośne powiedzenie : „Wszystkie wieki mogą poświadczyć jak korzystna była dla nas ta bajka o Chrystusie ” .

W dobie Reformacji upowszechnił się łaciński zapis Iehovah (stąd bezpośrednio polskie „Jehowa”). Marcin Luter w 1626 r. w kazaniu na temat Jeremiasza 23 : 1- 8 napisał : " To imię Iehouah, Pan należy wyłącznie do prawdziwego Boga. " - M. Luter : Ain Epiftel aufz dem Prophete Jeremia, Wittemberg 1527.
Gdy William Tyndale opublikował swój przekład Biblii, Imię Boże wymawiane Iehouah pojawiło się w wersetach : Gen. 15 : 2; Ex 6 : 3; 15 : 3; 17 : 16; 23 : 17; 33 : 19; 34 : 23; Dt. 3 : 24. W uwagach do tej edycji napisał : " Iehovah jest Bożym Imieniem ". Zwrócił on uwagę na to, że jak często pojawia się angielskie słowo LORD pisane wielkimi literami - to w języku hebrajskim występuje - Iehovah. Podobnie w Matthew's Bible z 1537 r. tłumacz wyjaśnia Exodus 6 : 3, że " Iehouah jest Imieniem Boga i żadne stworzenie nie może być nazwane w taki sposób".
Bardzo znany unitarianin Miguel Servet ( 1511 - 1553 ) preferował imię Iehouah. Hebraiści tacy jak Francois Vatable ( 1485 - 1547 ) i Paul Fagius ( 1504 - 1549 ) używali formy Iehouah, co zachęciło Roberta Estienne ( 1503 - 1559 ) do systematycznego użycia formy Iehouae czy Iehoua kiedy opublikował Psalmy po łacinie w 1556 r. Marcin Bucer postąpił podobnie kilka lat wcześniej w 1547 r.

Imię Boże rozsławili natomiast unitarianie, a wśród nich t.zw. Bracia Polscy szczególnie zajadle atakowani przez katolicki kler, zwłaszcza przez jezuitów. Imię w formie polskiej Jehowa pojawia się w przekładzie Szymona Budnego ( 1530 - 1593 ) Biblii Nieświeskiej z 1572 r. oraz w przekładzie Nowego Testamentu Łoskiego z 1574 r., a również w jego dziele wydanym w Łosku w 1576 r. pt. O Przedniejszych Wiary Chrystyjańskiej Artykulech.
Imię Boże Jehowa pojawia się również w Katechizmie Rakowskim wydanym w 1604 r. pt. "Katechizm Zboru tych ludźi, którzy w Królestwie Polskim / y w Wielkim Xięstwie Litewskim, y w innych Państwach do Korony należących / twierdzą i wyznawáią / że nikt inszy, iedno Oćiec Pana naszego Jezusa Christusa / iest onym iedynym Bogiem Izraelskim: á on człowiek J e z u s Nazareński / który się z Panny narodził/ á nie żaden inszy oprocz niego / ábo przed nim / iest jednorodzonym Synem Bożym." Katechizm przetłumaczył na łacinę przez Hieronima Moskorzowskiego i wydany ponownie w latach 1605 - 1609 zadedykowany angielskiemu królowi Jakubowi I wywołał oburzenie władcy przeciwnemu antytrynitaryzmowi, który zakazał rozpowszechniania edycji w Anglii, a książkę publicznie spalono w 1614 r. Ale nie skończyła się na tym jego historia. Kolejna burza wokół niego rozpętała się w roku 1652, gdy 10 lutego zaprezentowano go Izbie Gmin na dowód jawnej działalności Braci Polskich. Izba wyznaczyła tzw. Komitet Czterdziestu w skład którego wchodził m. in. Oliver Cromwell. Na liście podejrzanych znalazł się również John Milton, wówczas tajny sekretarz Rady Stanu i nie bez powodu. John Milton – późniejszy sekretarz Cromwella i działacz obozu republikańskiego w czasach rewolucji, poeta, którego „Raj utracony” zalicza się do arcydzieł literatury światowej, miał zapewne do czynienia z publikacjami Braci Polskich i są dowody, że przejął się ich treścią. Dopiero w roku 1825 odkryto jego nie opublikowany traktat „De doctrina Christiana”, w którym zajął wybitnie antytrynitarne i unitariańskie stanowisko. Izba nakazała spalić publicznie w Londynie wszystkie znalezione i dostarczone egzemplarze katechizmu, co też miało miejsce dwukrotnie: 6 i 8 kwietnia 1652 roku. W odpowiedzi już kwartał później ukazał się znowu Katechizm, i to na dodatek w angielskim tłumaczeniu Johna Bidle'a. Katechizm posiadało w swoich zbiorach wiele znanych osobistości w Anglii. Mieli go w swoich bibliotekach zarówno Izaak Newton, jak i John Locke, a ten ostatni nawet dwa: edycję z roku 1665 i 1681.
Na język niemiecki Katechizm przełożył i wydał w 1608 r. Walenty Smalc. Dzieło to wywarło duży wpływ na Europę zachodnią przez zawarte w nim hasła racjonalizmu i tolerancji. Nawet Thomas Jefferson powoływał się na tekst Katechizmu jako na jedno ze źródeł Konstytucji USA.

Rozwścieczony kler zaczął więc podawać w wątpliwość formę Jehowa. Robiono tak dlatego, aby zdyskwalifikować unitarian, którzy taką formą posługiwali się zdecydowanie częściej od pozostałych wykazując, że doktryna trynitarna jest niebiblijna i odnosząc Imię Boże wyłącznie do Ojca Niebiańskiego.
W 1567 r. benedyktyn Gilbertus Genebrardo ( 1537 - 1597 ) zaproponował formę Iahué, opierając się na zapisie Iabe u Teodoreta, a więc na pronuncjacji samarytańskiej a nie hebrajskiej. Uważał on, że formę tą potwierdza również krótka forma Yah występującej w wyrażeniu Hallelu -Yah. Nie zwrócił najwidoczniej uwagi na to co już wcześniej wskazał słynny żydowski komentator Tory - Raszi ( Szlomo Jicchaki 1040 - 1105 r. ), że forma Yah jest skróconą formą Imienia zawierającą pierwszą i ostatnią spółgłoskę Tetragramu i forma ta jest zakończeniem wyrażeń jak np. w Psalmie 122 : 4 שִׁבְטֵי־יָ֭הּ ( szibte-Yah dosł. pokolenia Yah ). Wynika więc z tego jasno, że skrócona forma Imienia występująca w imionach teoforycznych jako część kończąca te imiona ( np. AbiYah ; EliYah ) oraz w wysławianiu, pieśniach i Psalmach ( Ex. 15 : 2; Ps.68 : 4; Ap. 19 : 1 - 6 ) nie jest skrótem od formy Iahue, lecz od formy JEHOWAH.
Niektórzy szesnastowieczni uczeni zasugerowali się też błędnie, że znaki samogłoskowe Tetragramu pochodzą od słowa Adonaj. Ale były też głosy sprzeciwu. Na przykład Jean Mercier ( 1510 - 1570 ) francuski hebraista ostrzegał przed używaniem samogłosek z wyrazu Adonaj lub Elohim jako klucza do Tetragramu. Zaproponował on formę Jeheveh poprzez wstawienie do Tetragramu samogłosek z wyrazu ehjeh - Ex. 3 : 14. Ostrzeżenia jego nie wiele pomogły.
W końcu Roberto Francesco Bellarmino ( 1542 - 1621 ) włoski jezuita, kardynał i inkwizytor, kanonizowany przez Piusa XI w swoim słowniku Institutiones linguae hebraicae, 1609, str. 284 -289 zapewniał, że prawdziwa wymowa pozostaje nieznana, a samogłoski wstawiane do Tetragramu należą do słowa Adonaj i w związku z tym nie powinno się go wymawiać jako Iehoua. Po tej błędnej linii rozumowania poszedł kościół rzymski i takie stanowisko zajmuje do dziś.

Wielu jednak ówczesnych uczonych opowiadało się za formą Jehowa : m. in. Nicholas Fuller (1612), Thomas Gataker (1645), Johannes Leusden (1657).
Znany myśliciel i uczony Baruch Spinoza ( 1632 - 1677 ) pochodzący z rodziny żydowskich marranów, którzy uciekli z Portugalii do Niderlandii, użył imienia Jehowa w swoim Tractatus Theologico-politicus opublikowanym w 1670 r. Znał biegle Talmud, Kabałę a pierwsza jego praca naukowa dotyczyła gramatyki języka hebrajskiego.
Hebraista John Simon ( 1698 - 1768 ) zaproponował w swym leksykonie Lexicon Manuale Hebraico-Chaldaicum Latinitate - donatum J.G. Eichhorn - wymowę Jahweh ( III wyd 1793 ). Ciekawe, że Heinrich Friedrich Wilhelm Gesenius ( 1786 - 1842 ) protestancki hebraista uczeń Eichhorna początkowo przyjmował formę Jehova - ( Hebräisches und Chaldäisches Handwörterbuch über das Alte Testament, Leipzig 1834, str.31 ) i taką też formę można spotkać w jego Hebraische Grammatik, Halle 1816 r, np.& 17, str. 31. W kolejnych jednak wydaniach jego leksykonu pojawia się forma Jahve bazująca na greckich transkrypcjach pochodzących z I wieku. Szczególną wartość nadano samarytańskiej wymowie Imienia ( Ιαβε), przekazanej przez Teodoreta i Klemensa Aleksandryjskiego. Większość współczesnych biblistów poszła niestety za tą sugestią traktując ją jako właściwy drogowskaz.
Niektóre opracowania podają, że „wynalazcą” formy Jahwe był Georg Heinrich August Ewald ( 1803 - 1875 ) - uczeń Johanna Gottfrieda Eichhorna - niemiecki orientalista i luterański teolog, który zajmując się egzegezą tekstów hebrajskich klucz do wymowy Imienia Bożego upatrywał w fonetyce narodów sąsiadujących z Izraelem. Ale w swoim dziele Die Komposition der Genesis z 1823 r. bardzo konsekwentnie stosuje wymowę Jehowa. Również używa jej w swoim wydaniu gramatyki Kritische Grammatik der hebraischen Sprache, Leipzig 1827, & 349, str. 636. Natomiast w Geschichte des Volkes Izrael ( Historia Izraela ) w tomie 1 z 1843 r. z stosuje już wymowę Jahwe. Uczniami Ewalda byli Julius Wellhausen ( 1844 - 1918 ), który też początkowo często używał formy Jehova jak to widać choćby w jego dziele Prolegomena zur Geschichte Israels, wyd. Berlin 1882, oraz T. Noeldeke, A. Dillmann.
Jak słusznie więc zauważył prof. George F. Moore ( 1851 - 1931 ) z Harvardu - wszystko wskazuje na to, że wymowa Jahve została przed Ewaldem zasugerowana w leksykonach w Niemczech co najmniej na 10 lat wcześniej zanim się narodził. Przyjęta została w późniejszych edycjach leksykonu Geseniusa pod wpływem fonetyki samarytańskiej i greckiej, gdy Ewald wciąż jeszcze posługiwał się formą - Jehovah.
Okazuje się, że obecnie przyjmowana przez uczonych forma Jahwe nie jest ani naukowo udokumentowana i udowodniona. Z dokładnych badań wynika nawet, że jest formą bardzo wątpliwą. Jak stwierdzono według Filona z Byblos (ok. 64 - 141 ) Imię było transliterowane jako Ιευω , a Teodoret z Cyru (ok. 386 – 457 ) utrzymywał, że wymową hebrajską było Αια, zaś Samarytan - Ιαβε .

Gdy Antioch Epifanes uciskał i prześladował Żydów jak podaje Józef Flawiusz w Dawnych Dziejach Izraela t.XII,5, 251-164 Samarytanie nie chcąc być uciskani, napisali do króla, aby nie obarczał ich przewinieniami Żydów od których czują się "odrębni zarówno pochodzeniem jak i obyczajem" i prosili go aby ich świątynię na górze Garizim, " która nie ma miana " pozwolił nazwać " świątynią Zeusa Helleńskiego. " Król Antioch spełnił ich życzenie. Odtąd w świątyni na górze Garizim zamiast czcić Jehowę zaczętą wzywać Zeusa ( odpowiednik rzymskiego Jupitera czyli Jowisza ). Gdy Bob Kobres z Biblioteki Uniwersytetu Georgii ujawnił Anastasy Papyrus, który znajduje się obecnie w British Museum okazało się, że treść papirusu zawiera magiczną formułę wzywania Zeusa - władcy bogów, gromowładnego króla Adonai, Pana Iaoouee. Bardzo przypomina to formę Jahve pisaną w języku greckim - Iaoue.
Według prof.W.B. Eerdmansa wymowa samarytańska różniła się od hebrajskiej i nie może być uznana za podstawę hebrajskiej, tym bardziej, że Samarytanie połączyli wierzenia izraelskie z kultem bogów pogańskich, a ich wersja Pięcioksięgu zawiera ok. 6000 odchyleń od tekstu hebrajskiego ( Theological Journal Oudtestamentische Studien, vol.5, pp. 1 - 29, Brill Press, Leiden, Holland ). Samarytanie mieli więc własną formę imienia, lecz czy był to Bóg Izraela ?
Po powstaniu Machabeuszy w połowie II w. p.n.e., w którym Samarytanie popierali Seleucydów, Żydzi odpłacili im za to i w dniu 21 miesiąca Kislew w 129 p.n.e. zniszczyli świątynię na wzgórzu Gerazim. Kiedy tereny te stały się prowincją rzymską obie strony konfliktu oskarżały się wzajemnie wobec cezarów o nielojalność i dążenia niepodległościowe. Kilkakrotnie wybuchały małe powstania samarytańskie, ale gdy w 66 r. n.e. Żydzi zbuntowali się przeciwko Rzymianom, Samarytanie nie przyłączyli się do powstania. Z kolei po następnym powstaniu Szymona Bar-Kochby w 132 r. n.e., sami Rzymianie odbudowali świątynię na wzgórzu Garizim, rzecz jasna, że nie dla Jehowy, lecz dla Jowisza.

Pod koniec XVIII i na początku XIX w. formy Iehovah bronili m.in. hebraista i biblista prof.Johann David Michaelis ( 1712 - 1791 ), prof.Rudolph Stier ( 1800-1862 ) protestancki biblista oraz prof. teologii Hermann Gustav Hoelemann (1809 -1886 ). David Paul Drach ( 1791 - 1868 ) - rabin przekonwertowany na katolicyzm i pracujący dla watykańskiej Congregatio de Propaganda Fide wyjaśnił w swym dziele " Harmonie entre l'église et la synagogue ( 1842 r. ) dlaczego jest logiczne, że pronuncjacja Yehowa, która jest w zgodności z początkiem wszystkich teoforycznych imion jest autentyczną wymową w przeciwieństwie do formy Yahve pochodzenia samarytańskiego. Obalił też krytyczne argumenty skierowane przeciw formie Yehova. Następnie wykazał nieuzasadnione zamiany samogłosek ' a, o, a ' - wyrazu Adonaj na ' e, o, a ' - jako że ta hipotetyczna reguła została obalona w słowie Elohim posiadającym trzy samogłoski ' e, o, i' bez potrzeby ich zmiany.
Później niemiecki profesor teologii Gustav Friedrich Oehler (1812 - 1872 ) powziął podobną decyzję. Po opisaniu różnic w wymowie różnych form Imienia Bożego doszedł do wniosku, że będzie używać formy Jehowa, " ponieważ nie ulega wątpliwości, że to imię tak się przyjęło w naszym słownictwie i nie da się go wyrugować ” - Theologie des Alten Testaments, Stuttgart, 1882, s. 143.

Bardziej współcześnie w XX w. żydowski profesor J.H.Levy w artykule opublikowanym w The Jewish Quarterly Review w 1903 r. wyjaśnił dlaczego preferuje formę Y'howah zamiast Yahweh. Również jezuita, katolicki hebraista i gramatyk Paul Jouon ujawnił w 1923 r. w Grammaire de' l'Hebreu biblique, str.49, & 16f uw.1, wydanej przez Institut Biblique Pontifical, Rome 1923 r., że preferuje formę Jehovah niż hipotetyczą formę Yahweh.
Podobne stanowisko zajął protestancki profesor Alexander Westphal w Encyclopedic Dictionary of the Bible opublikowanym w 1935 r.

Pogląd w tej sprawie znawców języka hebrajskiego wpłynął na pojawienie się Imienia Bożego JEHOWAH w przekładach Biblii na języki narodowe. Za Williamem Tyndalem w 1611 r. ukazała się Authorized Version King James Version ( KJV ). Imię Boże zamieszczono w tłumaczeniu czterokrotnie ( Ex. 6 : 3; Psalm 83 : 18; Iz. 12 : 2; 26 : 4 ) a w Psalmie 68 : 4 zastosowano skróconą formę Yah. Tłumaczenie to miało poważny wpływ nie tylko na wszystkie następne angielskie przekłady Biblii, ale także na całą literaturę angielską. Pojawiło się w przekładzie Younga ( 1862 - 1898 r. ), w English Revised ( 1881 - 1895 r. ), w New English Bible ( 1961 - 1970 r. ), w American Standard ( 1901 r. ), w New World Translation ( 1984 r. ) w Third Millenium Bible ( 1998 r. ). W wersji niemieckiej Imię JEHOVAH pojawiło się w Elberfelder Bibel ( 1885 r, 1871 r. ), w francuskiej wersji w przekładzie Darby'ego ( 1859 r, 1885 r. ) oraz w przekładzie Crampona ( 1894 - 1904 r. ), w wersji hiszpańskiej w przekładzie Reina ( 1569 r. ), Valera ( 1602 r. ) oraz Moderna ( 1893 r. ), a także w rosyjskiej wersji Makarego ( 1860 - 1867 r.) i przekładzie synodalnym ( 1876 r. ).

Imię Boże rozgłosili unitarianie, a potem również Badacze Pisma Świętego ( o ariańskich poglądach ). Założone przez nich Stowarzyszenie Biblijne i traktatowe - Watch Tower Bible and Tract Society nadawało potężny rozgłos Imieniu Bożemu w rozpowszechnianych na całym świecie milionach Biblii i w różnych publikacjach. W 1931r. w Columbus w stanie Ohio w USA wyrażono chęć nazwania się Świadkami Jehowy w oparciu o proroctwo Izajasza 43 : 10 - 12, aby odróżnić tę społeczność od innych grup badaczy Pisma Świętego oraz od pozostałych grup religijnych co ściągnęło różne nieuzasadnione ataki na Imię Boże - Jehowa. Antytrynitarne poglądy oraz demaskowanie niebiblijnych doktryn, którymi kler ogłupił ludzi, rozwścieczyło hierarchów i duchowieństwo różnych wyznań, które od tej pory miało wspólnego wroga. Celem stało się więc przede wszystkim zdyskredytowanie Imienia Bożego. Ale wszelkie próby nie powiodły się.
Ostatnim wrogim działaniem wobec Imienia Bożego stała się decyzja byłego papieża Benedykta XVI, który abdykował - o usunięciu Imienia Bożego z przekładów Biblii. 29 czerwca 2008 r. kard. Francis Arinze prefekt Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów działając na polecenie Benedykta XVI przekazał rozporządzenie biskupom całego świata, że występujące w różnych formach w mowie i piśmie imię Boga wszechmogącego : Jahwe, Yahwe, Jahweh, Jawe, Yehowah - ma być odtąd zastępowane słowem Pan ( hebr. Adonaj, gr. Kyrios, Łac. Dominus ). Zgodnie z dyrektywą Imię Boże ma zniknąć z przekładów Biblijnych, tekstów, modlitw, pieśni kościelnych i z liturgii słowa. W uzasadnieniu rozporządzenia zostało napisane, że Żydzi unikali wypowiadania Imienia Bożego uważając je za zbyt święte.
Nie jest to oczywiście prawdą, gdyż nie wszyscy Żydzi wyznawali taki pogląd. Na tych, którzy przestali wymawiać Imię Boże sprawdziło się proroctwo Amosa 6 : 9 -10, a cały kontekst nie wskazuje, by cieszyli się oni uznaniem Boga Wszechmocnego. Podobnie Pismo Święte mówi z naganą o tych, którzy zapominają o Jego Imieniu - Psalm 44 : 21 - 22.

Ponadto z zapisków historycznych można wywnioskować, że chrześcijanie posługiwali się Ewangelią Mateusza napisaną w języku hebrajskim. Wspominał o tym Papiasz, Ireneusz, Orygenes o czym pisał w swej Historii Kościoła Euzebiusz z Cezarei : III 39.16; V 8.2; VI 25.4. Nie mieli oni żadnych powodów by unikać Imienia Bożego. Ale z zachowanych później fragmentów tekstu Ewangelii pochodzących z bardzo starych kopii hebrajskich, a może nawet oryginału odnalezionych w dziele Sefer Nestor Ha-Komer z ok. VI - IX w. widać, że w miejsce Tetragramu wpisany jest skrót הי od słowa HaSzem t.zn Imię. Tekst jest najwcześniejszym śladem antychrześcijańskiej, żydowskiej polemiki, ale dotyczy wydarzeń, które rozgrywały się w IV w. Wygląda na to, że cytowane fragmenty Ewangelii Mateusza są bardzo stare na co wskazuje sam język. Treść sugeruje, że w kopiach cytowanych fragmentów Ewangelii Mateusza istniał pierwotnie hebrajski Tetragram, który z czasem Żydzi zaczęli zastępować słowem HaSzem lub skrótem od tego słowa הי w pismach polemicznych. Widać to też np. w Even Bohan napisanym przez Szem-Tov ben-Izaak ben-Szaprut ok. 1380 r. Zachowany został sparafrazowany tekst Ewangelii Mateusza w języku hebrajskim, w którym nie wpisano Tetragramu, lecz skrót słowa HaSzem. W tekstach rabinicznych, w których podjęto się polemiki z katolikami niesłusznie utożsamiając z nimi wszystkich chrześcijan nie wymieniano Tetragramu w pełnym jego zapisie. Ale od połowy XVI w. pojawia się już wiele hebrajskich tekstów Ewangelii i t.zw. Nowego Testamentu pisanego dla Żydów, gdzie występuje Imię Boże JEHOWAH zwłaszcza w tych miejscach, w których Jezus ( hebr. Jeszua ) oraz apostołowie cytują Pisma Hebrajskie t.zw. Starego Testamentu, gdzie Imię Boże wyraźnie się znajduje. Należy do nich wydanie Eliasza Huttera ( Nuremberg 1599 r. ), Williama Robertsona ( London 1661 r. ), Richarda Cadicka ( London 1798 - 1805 r. ), Franza Delitzscha ( Leipzig 1877 r. ), Izaaka Salkinsona i Christiana Davida Ginsburga ( London 1886 r. ), Josepha Atzmona ( Jerusalem 1976 ).

Oprócz podanych wyżej przekładów Nowego Testamentu na język hebrajski, gdzie wymieniono wielokrotnie Imię Boże JEHOWAH powstały przekłady Nowego Testamentu na inne języki, gdzie również występuje Imię Boże. Np. Nowy Testament w przekładzie Johna Eliota ( 1604 - 1690 ) dla Indian pólnocno-amerykańskich Massachusett : The Holy Bible containing Old testament and The New,Cambridge MDCLXIII ( translated into the Indian language 1663 ) ;
poprawiona wersja Nowego Testamentu arcybiskupa Newcome'a dokonana przez unitarianina Thomasa Belshama 1809 : The New Testament in an Improved Version upon the basis of archbishop Newcome's New Translation with a corrected text and notes critical and explanatory. From The London Edition, Boston 1809 ;
przekład Hermana Heinfettera ( 1808 - 1888 pseudonim Fredrick Parker ) : A literal Translation of the New Testament of our Lord and Saviour Jesusu Christ on definite rules of translation, from The Text of the Vatican Manuscript by Herman Heinfetter, VI wydanie, London, 1863 r.;
The Emphatic Diaglott - Benjamina Wilsona 1864 r., ale wydrukowany przez Watchtower Bible and Tract Society po raz pierwszy w 1902 r.
oraz The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures też wydany przez Watchtower Bible and Tract Society of New York, 1969, 1985.

Patrząc wstecz na historię naprawdę zdumiewa fakt, że najbardziej znienawidzone przez wrogów prawdy Imię przetrwało w tym szatańskim świecie. Niejednokrotnie świat był przepełniony ludźmi wrogo odnoszącymi się do Imienia Bożego, którzy będąc pod inspiracją demoniczną, a nawet samego szatana usiłowali zatrzeć imię Boże w pamięci ludu. - Jer. 23 : 27. Ale nie byli w stanie tego zrobić.
Chociaż spora część Izraela okazała się niewierna, Bóg kieruje do godnych miana jego ludu słowa : " Lud mój pozna Imię moje " - Iz. 52 : 7. Będzie działał ze względu na swoje Święte Imię znieważone wśród narodów i uświęci swoje wielkie Imię i poznają narody, że On Jest JEHOWAH.

Benjamin.Szot

Ciekawe informacje na ten temat znajdują się na stronie, której link podaję niżej :

[link widoczny dla zalogowanych]

thethinker

[link widoczny dla zalogowanych]

Nieświszczuk

Są sprawy których nie da się już obronić.
Stawianie murów nad imieniem Boga jest stawianiem wiezy Babel - to się nie uda.

Benjamin.Szot

Nieświszczuk

co masz na myśli mówiąc te słowa ?

Nieświszczuk

Mówiąc te słowa mam na myśli to, że imię Boże zawsze zwycięży. Nigdy nikt nie będzie w stanie go "zamurować"

Benjamin.Szot

Nieświszczuk

Tak jest w istocie. Święte Imię Boże zawsze zwycięży ! Ci, którzy występują przeciw Świętemu Imieniu są z góry skazani na klęskę !

Nieświszczuk

Imię Boże — co oznacza i jak się je wymawia
JEDEN z pisarzy biblijnych pyta: „Kto zebrał wiatr w zagłębieniach obu dłoni? Kto zawinął wody w płaszcz? Kto kazał się podnieść wszystkim krańcom ziemi? Jakie jest Jego imię i jakie jest imię Jego syna, czy wiesz?” (Przysłów 30:4). Skąd my możemy się dowiedzieć, jakie imię ma Bóg? To bardzo ważne pytanie. Dzieło stwórcze jest niepodważalnym dowodem istnienia Boga, ale nie wyjawia Jego imienia (Rzymian 1:20). Nigdy nie poznalibyśmy imienia Bożego, gdyby sam Stwórca go nam nie oznajmił. Uczynił to w swej własnej Księdze, w Piśmie Świętym.
Przy pewnej uroczystej okazji Bóg sam wymówił swoje imię i powtórzył je kilkakrotnie w obecności Mojżesza. Sporządzony przez Mojżesza opis tego wydarzenia zachował się w Biblii do naszych czasów (Wyjścia [2 Mojżeszowa] 34:5). Bóg nawet napisał swoje imię własnym „palcem”. Po ogłoszeniu Mojżeszowi „Dziesięciorga Przykazań” Bóg sam spisał je w cudowny sposób. W sprawozdaniu czytamy: „Gdy tylko [Bóg] skończył z nim mówić na górze Synaj, dał Mojżeszowi dwie tablice świadectwa, tablice kamienne zapisane palcem Bożym” (Wyjścia 31:18). W oryginalnym brzmieniu Dziesięciorga Przykazań imię Boże występuje ośmiokrotnie (Wyjścia 20:1-17). A zatem sam Bóg objawił swoje imię człowiekowi — zarówno ustnie, jak i pisemnie. A jakie jest to imię?
W języku hebrajskim pisze się je יהוה. Te cztery litery zwane tetragramem czyta się po hebrajsku od strony prawej do lewej. Można je przetransponować w wielu językach współczesnych na YHWH lub JHVH. Imię Boże wypisane tymi czterema spółgłoskami występuje w oryginale „Starego Testamentu”, czyli Pism Hebrajskich blisko 7000 razy.
Imię to jest jedną z form hebrajskiego czasownika hawah′ (יהוה), „stać się”, i znaczy „On powoduje, że się staje”. A zatem imię Boże wskazuje, że Bóg stopniowo spełnia swoje obietnice i niezawodnie urzeczywistnia swoje zamierzenia. Tylko prawdziwy Bóg może nosić tak znamienne imię.
Czy pamiętasz, w jak różny sposób oddano imię Boże w Psalmie 83:18 W dwóch przekładach imię Boże po prostu zastąpiono tytułami („Pan” i „Wieczny”). W dwóch innych jednak, w Jahwe i Jehowa, można się doszukać liter wchodzących w skład imienia Bożego, tylko wymowa jest różna. Dlaczego?
Jak się wymawia Imię Boże?
Prawdę mówiąc, nikt nie wie na pewno, jak pierwotnie wymawiano imię Boże. Dlaczego? Dlatego, że pierwszą część Biblii spisano w języku hebrajskim, w którym były jedynie spółgłoski — bez samogłosek. Toteż kiedy natchnieni pisarze pisali Imię Boże, postępowali tak samo i używali wyłącznie spółgłosek.
Gdy starożytny język hebrajski był jeszcze używany na co dzień, nie sprawiało to żadnych trudności. Izraelici dobrze wiedzieli, jak się wymawia imię Boże, i gdy je ujrzeli na piśmie, automatycznie uzupełniali samogłoski (tak jak dla polskiego czytelnika skrót „zł” oznacza „złoty”, a „mgr” — magister).
Dwie rzeczy zmieniły tę sytuację. Po pierwsze, wśród Żydów pojawił się przesąd, że nie powinno się głośno wymawiać imienia Bożego. Kiedy więc napotykali je podczas czytania Biblii, wymawiali w zamian hebrajskie słowo Adonaj („Wszechwładny Pan”). Po drugie, z czasem starożytny język hebrajski przestał być językiem żywym i w ten sposób oryginalna wymowa imienia Bożego w końcu poszła w zapomnienie.
Chcąc nie dopuścić do zupełnego zapomnienia wymowy języka hebrajskiego, uczeni żydowscy wymyślili w drugiej połowie pierwszego tysiąclecia naszej ery system znaków przedstawiających brakujące samogłoski i dodali je w Biblii Hebrajskiej do spółgłosek. W ten sposób przez zapisanie samogłosek oraz spółgłosek utrwalono ówczesną wymowę.
Jeśli chodzi o imię Boże, to zamiast umieszczać przy nim odpowiednie znaki samogłoskowe, na ogół używali innych znaków samogłoskowych, aby przypomnieć czytelnikowi, że ma powiedzieć Adonaj. Stąd pochodzi forma Jehowa[h] jako przyjęty sposób wymawiania imienia Bożego w języku polskim. Zachowuje ona podstawowe części składowe imienia Bożego z hebrajskiego oryginału.
Jak będziesz je wymawiać?
Skąd wobec tego wzięła się forma Jahwe? Zaproponowali ją dzisiejsi uczeni, którzy starają się dociec, jak pierwotnie wymawiano imię Boże. Niektórzy — choć nie wszyscy — uważają, że w okresie przed narodzeniem Jezusa Izraelici prawdopodobnie wymawiali imię Boże Jahwe. Nie ma jednak co do tego całkowitej pewności. Może je tak wymawiano, a może nie.
Niemniej wielu woli formę Jehowa. Dlaczego? Ponieważ jest bardziej rozpowszechniona i znana niż Jahwe. Czy jednak nie byłoby lepiej posługiwać się tym imieniem w brzmieniu prawdopodobnie bliższym oryginalnemu? Niekoniecznie, bo nie ma takiego zwyczaju w odniesieniu do imion biblijnych.
Weźmy na przykład pod uwagę imię Jezus. Czy wiesz, jak wołali na niego przyjaciele i krewni, gdy się wychowywał w Nazarecie? Prawdę mówiąc nikt nie wie tego na pewno, chociaż mogło to brzmieć Jeszua (a może Jehoszua), ale na pewno nie Jezus.
Kiedy jednak spisywano po grecku dzieje jego życia, natchnieni pisarze nie starali się zachować tej oryginalnej hebrajskiej wymowy. Pisali je raczej po grecku — Iesus. Dzisiaj oddaje się je różnie w zależności od tego, na jaki język przetłumaczona jest Biblia. Czytający Biblię po hiszpańsku znajdują w niej imię Jesús (wymawiane Chesus). Włosi piszą Gesù (a czytają Dżejzu), Niemcy natomiast Jesus (wymawiane Jejsus), zaś Anglicy — Jesus (wymawiają Dżiezes).
Czy mielibyśmy zaprzestać posługiwania się imieniem Jezus dlatego, że większość z nas, jeśli nie wszyscy, nie wie naprawdę, jak pierwotnie je wymawiano? Jak dotąd żaden tłumacz czegoś takiego nie zaproponował. Lubimy się posługiwać tym imieniem, ponieważ utożsamia ono umiłowanego Syna Bożego, Jezusa Chrystusa, który przelał za nas krew. Czy usunięcie z Biblii jego imienia i zastąpienie go jakimś tytułem, na przykład „Nauczyciel” lub „Pośrednik”, byłoby oznaką szacunku dla Jezusa? W żadnym wypadku! Możemy dawać wyraz naszym uczuciom do Jezusa, wymawiając jego imię tak, jak się przyjęło w naszym języku.
To samo można powiedzieć o wszystkich innych imionach występujących w Biblii. Wymawiamy je w ojczystym języku i nie próbujemy naśladować oryginalnego brzmienia. Mówimy więc „Jeremiasz”, a nie Jirmejahu. Mówimy też Izajasz, chociaż tego proroka za jego czasów nazywano prawdopodobnie Jeszaʽjahu. Nawet uczeni, którzy znają pierwotne brzmienie tych imion, posługują się ich formami współczesnymi, a nie starożytnymi.
Podobnie jest z imieniem Jehowa. Choćby jego współczesna wymowa nie odpowiadała ściśle pierwotnej, wcale nie pomniejsza to znaczenia tego imienia. Wyróżnia Stwórcę, żywego Boga, Najwyższego, do którego Jezus powiedział: „Nasz Ojcze w niebiosach, niech imię Twoje będzie uświęcone” (Mateusza 6:9).
„Nie da się go wyrugować”
Co prawda wielu tłumaczy opowiada się za wymową Jahwe, niemniej New World Translation (Przekład Nowego Świata) jak również wiele innych przekładów nadal posługuje się formą Jehowa[h] z uwagi na to, że od wieków ludzie są do niej przyzwyczajeni. Ponadto tak jak inne formy zachowuje ona litery tetragramu: YHWH albo JHVH.
W ubiegłym stuleciu niemiecki profesor Gustav Friedrich Oehler powziął z tego samego powodu podobną decyzję. Po omówieniu różnych form imienia Bożego napisał: „Odtąd używamy słowa Jehowa, ponieważ nie ulega wątpliwości, że to imię tak się przyjęło w naszym słownictwie i nie da się go wyrugować” (Theologie des Alten Testaments [Teologia Starego Testamentu], wydanie drugie, 1882, s. 143).
Podobnie wypowiada się uczony jezuita Paul Joüon w przypisie do swojej Grammaire de l’hébreu biblique (Gramatyka hebrajszczyzny biblijnej, s. 49): „W naszych przekładach zamiast (hipotetycznej) formy Yahweh posługujemy się formą Jéhovah (...), która jest bardziej rozpowszechnioną formą literacką powszechnie stosowaną w języku francuskim” (wyd. 1923). W wielu innych językach, jak o tym świadczy zestawienie na stronie 8, tłumacze Biblii używają podobnej formy.
Czy wobec tego używanie formy Jahwe jest błędne? Nic podobnego. Chodzi jedynie o to, że najprawdopodobniej czytelnik prędzej zareaguje na formę Jehowa, gdyż zdobyła ona sobie prawo obywatelstwa w większości języków. Powinniśmy więc koniecznie posługiwać się tym imieniem i ogłaszać je innym. „Jehowie składajcie dzięki! Wzywajcie Jego imienia. Obwieszczajcie wśród ludów Jego poczynania. Mówcie, że Jego imię jest nader wzniosłe” (Izajasza 12:4).
Popatrzmy, jak przez całe wieki słudzy Boży postępowali zgodnie z tym nakazem.
Poszczególni uczeni mają różne zdania w sprawie pierwotnej wymowy imienia JHWH:
W książce The Mysterious Name of Y.H.W.H., (Tajemnicze imię Y.H.W.H., 1957, s. 74) dr M. Reisel napisał, że „opatrzenie tetragramu znakami samogłoskowymi musiało pierwotnie wyglądać następująco: JeHūàH lub JaHūàH”.
Ks. dr Józef Kruszyński, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, podaje w przypisie do swego przekładu Księgi Wyjścia 3:14 na temat imienia Bożego: „Temu wyrazowi dano te same samogłoski, które posiada imię Boże Adonaj, stąd dokładna wymowa posiada brzmienie Jehowa. Na początku 19 w. uczeni wprowadzili wymowę Jahwe, której się stale trzymamy” (Pięcioksiąg Mojżeszowy, Lublin 1937).
Kanonik D.D. Williams z Cambridge twierdzi, że „wszystko wskazuje na to, a nawet niemal dowodzi, iż Jāhwéh nie było poprawną wymową tetragramu (...) Imię to brzmiało prawdopodobnie JĀHÔH” (Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft [Zeszyty Wiedzy o Starym Testamencie], 1936, t. 54, s. 269).
W glosariuszu francuskiego zrewidowanego przekładu Segond zamieszczono na stronie 9 następujący komentarz: „W niektórych nowszych przekładach używa się formy Yahvé, opartej na kilku świadectwach starożytnych, ale nie są one miarodajne. Jeśli wziąć pod uwagę imiona własne, których częścią składową jest imię Boże, np. hebrajskie imię proroka Eliasza (Eliyahou), to imię Boże równie dobrze można wymawiać Jaho lub Jahou”.
W 1749 roku niemiecki biblista Teller wymienił kilka form imienia Bożego, z którymi się zetknął: „Sanchuniathon pisał Jevo, Diodor Sycylijczyk, Macrobius, Klemens Aleksandryjski, święty Hieronim i Orygenes pisali Jao; Samarytanie, Epifaniusz, Teodor — Jahe lub Jave; Ludwig Cappel czytał je Javoh; Drusius — Jahve; Hottinger — Jehva; Mercerus — Jehovah; Castellio — Jovah; a le Clerc — Jawoh lub Javoh”.
Pierwotne brzmienie imienia Bożego jest więc nieznane. Zresztą nie jest to najważniejsze, gdyby bowiem tak było, Bóg postarałby się o to, żeby zostało dla nas zachowane. Ważne jest natomiast posługiwanie się imieniem Bożym zgodnie z jego zwyczajowym brzmieniem w naszym języku.

Formy imienia Bożego w różnych językach, świadczące o międzynarodowym uznawaniu brzmienia Jehowa
angielski — Jehovah
awabakal — Yehóa
bugotu — Jihova
duński — Jehova
efik — Jehovah
fidżijski — Jiova
fiński — Jehova
francuski — Jéhovah
futuna — Ihova
hiri motu — Iehova
hiszpański — Jehová
holenderski — Jehovah
igbo — Jehova
japoński — Ehoba
joruba — Jehofah
kantoneski — Yehwowah
maoryski — Ihowa
mwala-malu — Jihova
narrinyeri — Jehovah
nembe — Jihova
niemiecki — Jehova
petats — Jihouva
polski — Jehowa
portugalski — Jeová
rumuński — Iehova
samoański — Ieova
suahilijski — Yehova
suto — Jehova
szwedzki — Jehova
tagalski — Jehova
tahitański — Iehovah
tongan — Jihova
venda — Yehova
węgierski — Jehova
włoski — Geova
xosa — uYehova
zulu — uJehova

Słowo „Jehowa” stało się szeroko znane jako imię Boże nawet w tekstach pozabiblijnych.
Franz Schubert skomponował muzykę do napisanego przez Johanna Ladislava Pyrkera poematu lirycznego zatytułowanego „Wszechmoc”. Imię Jehowa występuje tam dwukrotnie. Użyto go również w zakończeniu ostatniej sceny opery Verdiego „Nabucco” (Nabuchodonozor).
Ponadto imię Jehowa spotykamy między innymi w utworach poetyckich Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego, a słynny francuski pisarz Victor Hugo zamieścił je w przeszło 30 swoich dziełach. Zarówno on, jak i Lamartine napisali wiersze pod tytułem „Jehowa”.
W dwóch tomach Katalogu monet polskich z lat 1632-1696, wydanych w latach 1982 i 1984 w Warszawie, zamieszczono opis pochodzących z tego okresu 50 różnych monet, na których widnieje „w promieniach [albo: w promieniach i chmurach] hebrajski napis Jehowa”.
W książce Deutsche Taler (Niemieckie talary) wydanej w roku 1967 przez Federalny Bank Niemiecki znajduje się fotografia jednej z najstarszych monet, na której widnieje imię „Jehowa”. Jest to Reichstaler bity w roku 1634 na terenie Księstwa Śląskiego. O rewersie tej monety powiedziano: „Pod promieniejącym imieniem JEHOWA wynurzającym się spośród obłoków widnieje ukoronowana tarcza z herbem Śląska”.
Zwiedzający muzeum w Rudolstadt (NRD) mogą podziwiać na kołnierzu zbroi, którą nosił w XVII wieku Gustaw II Adolf, król Szwecji, napisane dużymi literami imię JEHOVA.
Tak więc od wieków forma Jehowa jest uznawanym przez różne narody sposobem wymawiania imienia Bożego. Ludzie, którzy ją słyszą, od razu wiedzą, o kim mowa. Sprawa przedstawia się tak, jak powiedział profesor Oehler: „To imię tak się przyjęło w naszym słownictwie i nie da się go wyrugować” (Theologie des Alten Testaments [Teologia Starego Testamentu]).

Benjamin.Szot

Nieświszczuk

Nieświszczuk

Czyli Jehowa(h) jest dobre!! To o czym tu mowa?

Benjamin.Szot

Nieświszczuk

przeczytaj uważnie, a będziesz wiedział

Nieświszczuk

Nic wiecej nie będę pisał, bo nie warto. Ja uzywam imienia Jehowa gdyż jestem polakiem.

Benjamin.Szot

Nieświszczuk

A czy Mesjasz mówił po polsku i używał polskiego nazewnictwa ?

Nieświszczuk

Czy kazał nam wymawiać imię Ojca tylko i wyłącznie w języku hebrajskim. W nowym systemie będzie jeden język ( najprawdopodobniej ) więc wtedy będziemy pewni jak brzmi to imię w 100%.
Gdy mówię Jehowa - to wiesz o kim mówię, i nie czepiajmy się jednej litery.
Bóg jest dla wszystkich ten sam - forma Jehowa jest u nas w Polsce uznana za formę odpowiednią. Nie uwazam iż bluźnię Bogu wypowiadając to imię w tej formie.

Nie uważam aby każdy mieszkaniec ziemi musiał uczyć się hebrajskiego i czytać tylko w tym języku Słowo Boże.
W tym przypadku zdecydowanie przesadzasz i czepiasz się. Co innego jak ktoś mówi ( co to za imię Jehowa ) nie znam, Bóg nie ma imienia.
To jest inna bajka.

Benjamin.Szot

Nieświszczuk

Jeśli nie przekręca się imion i nazwisk prezydentów, lecz podaje się je w oryginalnym brzmieniu, to tym bardziej na to zasługuje Ktoś kto przewyższa swoim autorytetem i władzą wszystkich władców. Kto zna język hebrajski ten wie jak wymawiać Imię Boże i imię Mesjasza.

Z pewnością wymowa polska jest zbliżona do wymowy hebrajskiej, ale w innych językach np. angielskim zdecydowanie od tej wymowy odbiega, bo np. hebrajskie "yod " to z całą pewnością nie angielskie " dż " .

P.S.
Nie czepiam się Ciebie, tylko skoro w tym temacie zająłeś określone stanowisko, to ja mam prawo się do tego też ustosunkować. Na tym podobno polega dyskusja.