www.wiarabiblijna.fora.pl

tom68

Reformacja protestancka a kultura polska (ZC 10/2015)

Reformacja protestancka nie tylko odrzucila hierarchiczna organizacje i prawo kanoniczne sredniowiecznego Kosciola, ale takze umozliwila narodzenie sie w Europie kultury nowozytnej. Wywarla tez wielki wplyw na kulture polska.

U schylku sredniowiecza wobec powszechnego upadku zycia koscielnego podnosza sie glosy wolajace o jego naprawe. Przez caly XIV i XV wiek rozbrzmiewa haslo gruntownej reformy koscielnej. Propozycje zmierzaja ku wyzwoleniu wladzy swieckiej spod supremacji papieskiej, ograniczeniu wladzy papieskiej na rzecz soborow i odnowieniu chrzescijanskiego idealu religijnego na podstawie Pisma Swietego. (...) Na poczatku XVI wieku ruch reformacji zostal poteznie wzmocniony wystapieniami Marcina Lutra, Ulricha Zwingliego, Jana Kalwina i wielu innych. Zadali oni Kosciolowi rzymskokatolickiemu najciezszy cios — nie uznali jego autorytetu, a swoje nauczanie religijne oparli jedynie na Pismie Swietym. Stopniowo przeprowadzali reforme wszystkich dziedzin zycia ludzkiego, w tym spolecznego i gospodarczego. Przede wszystkim dali oni spolecznosci chrzescijanskiej nowa nauke i nowa swiadomosc, chociaz faktycznie byl to jedynie powrot do idealow wczesnochrzescijanskich.

Ta nowa nauka glosila miedzy innymi wolnosc chrzescijanska. Sprzyjalo to rozwojowi indywidualizmu i nakladalo na czlowieka odpowiedzialnosc za to, co robi. Ideologia reformacyjna uczyla szacunku do pracy, uswiecila powolanie, zawod i wypelnianie swoich obowiazkow. Chcac zjednac dla swoich idei szersze rzesze zwolennikow, reformatorzy pchneli naprzod przede wszystkim oswiate — aby ludzie mogli samodzielnie czytac Pismo Swiete, ktore mialo stac sie jedyna norma w zyciu chrzescijanina. Wszechstronnie ksztalcono tez duchownych protestanckich.

Idee i nauki reformacji gloszono w jezykach narodowych, co w olbrzymim stopniu wsparlo dalszy rozwoj tych jezykow oraz literatury narodowej. Reformacja oddzialywala na wszystkie dziedziny zycia ludzkiego. Stala sie dzwignia oswiaty i nauki. Narody, ktore ja przyjely, zdaniem wielu weszly na wyzszy poziom rozwoju i poczely przodowac w Europie. Stad niezwykla trafnosc wypowiedzi wybitnego krakowskiego historyka prof. Aleksandra Krawczuka: „Najwieksza tragedia Polski bylo to, ze zalamala sie reformacja”. (...)

Wladyslaw Polok
Skrot artykulu. Calosc juz do przeczytania w wersji elektronicznej, PDF lub EPUB miesiecznika „Znaki Czasu”
[link widoczny dla zalogowanych]